شهادت حضرت امام جعفر صادق علیه السلام را به عموم شیعیان

 جهان تسلیت عرض می نمایم.

یکی از روموز نیرومند فرهنگ مذهب امام جعفر صادق (ع) در این

 بود که از چهاررکن آن فرهنگ فقط یک رکن آن را مذهب تشکیل

 میداد وسه رکن دیگر عبارت بود از ادب ، علم و عرفان.

 در تاریخ جهان سابقه ندارد که ادب وعلم، درهیچ مکتب مذهبی

 به اندازه فرهنگ مذهبی امام جعفرصادق(ع) اهمیت داشته باشد

 آن قدر ادب و علم در فرهنگ مذهبی امام جعفرصادق (ع) دارای

 اهمیت بود که محققین از خود می پرسیدند آیا در آن فرهنگ مذهبی

 اهمیت ادب بیشتر بود یا اهمیت مذهب و آیا علم زیادتر اهمیت داشت

 یا به مذهب بیشتر اهمیت میدادند.

 امام جعفرصادق(ع) می دانستند و می گفتند که یک مؤمن،برای اینکه

 دارای ایمان متقین بشود باید از علم و ادب بر خوردار باشد.

 ایشان می فرمودند که ایمان یک فرد عامی سطحی و بدون ریشه

 است او به مناسبت عامی بودن نمیتواند بفهمد که به چه ایمان دارد

 وبرای چه ایمان دارد و چون ایمانش دارای ریشه نیست ممکن است

 که روزی ایمان را از دست بدهد اما مؤمنی که از ادب و علم برخوردار

 میباشد چون می داند به چه چیز و برای چه ایمان دارد تا روزی که

 زنده است ایمانش متزلزل نمیشود.امام جعفرصادق(ع) برای اینکه

 نشان بدهد که ادب و علم چگونه ریشه ایمان را عمیق و تقویت میکند،

 از مذاهب دیگر هم مثال می آورد و می فرمودند وقتی اسلام توسعه

 یافت و از جزیرة العرب وارد کشورهای دیگر شد سکنه عامی آن

 کشورها زود اسلام را می پذیرفتند اما آنها که از ادب و علم برخوردار

 بودند بزودی اسلام را نپذیرفتند و مدتی گذشت و پس از اینکه بر آنها

 محقق شد که اسلام دین دنیا و آخرت است آن را پذیرفتند.

 امام جعفرصادق(ع) در مورد ادب تعریفی کرده اند که تصور نمی کنم

 جامع تر از آن تعریفی از ادب شده باشد.ایشان فرموده اند:

 که ادب عبارت از جامه ایست که بر آنچه می گویند و می نویسند

 می پوشانند تا در ذهن شنونده و خواننده جالبتر جلوه کند.

باید توجه نمود که امام نمیگویند که آنچه میگویند و می نویسند

 بدون آن جامه جالب نیست.

 ایشان بدون آن جامه هم گفته و نوشته ها را جالب می دانند منتها

 می گویندکه وقتی جامه ادب را بر آنها پوشانیدند جالب توجه تر

 میشود. نظریه دیگر امام جعفرصادق(ع) راجع به ادب این می باشد:

( ادب ممکن است علمی نباشد اما علم بدون ادب وجود ندارد.)

 که این هم یک تعریف جامع و موجز از ارتباط ادب و علم است و

 همان طور که امام جعفر صادق(ع) گفته اند، در هر علم ادب هست

 اما در هر ادب ممکن است علم نباشد.

 امام جعفرصادق(ع) از جمله افراد نادری بودند که به ادب و علم هردو

 علاقه داشتند.

 بالای سر محلی که امام جعفرصادق(ع) برای تدریس نشسته بودند

 این بیت بنظر می رسید:

 لیس الیتیم قدمات والده        ان الیتیم یتیم العلم و الادب

 یعنی: یتیم آن نیست که پدرش مرده ، بلکه آن است که از علم و ادب

 بی بهره می باشد.

  ( گرفته شده از: کتاب مغز متفکر جهان شیعه به ترجمه ذبیح الله منصوری)