آيا پيامبر اسلام (ص) به فقر افتخار مي كند؟!!!
به نام خدا
‹‹ الفقر فخري ›› يعني فقر ، افتخار من است . اين عبارت حديثي است كه گاه شنيده مي شود ، برخي از خطباء و سخنرانان آن را، بر زبان جاري مي كنند و واژه ‹‹ فقر›› را به معني نداري و فقدان معيشت خوب، تنگدستي و بينوايي و عدم بضاعت مالي پنداشته اند. و به مردم القاء مي كنند كه پيامبر به نداري افتخار كرده است !. در مقابل اين حديث ‹‹ كاد الفقر ان يكون كفراً ›› يعني ؛ فقر نزديك است به كفر منجرّ شود. روايت شده است. چنانچه واژه ي فقر را در اين دو حديث به معناي ‹‹ نياز مالي ›› بدانيم ، آيا به تناقضي آشكار بر نمي خوريم ؟!
راغب اصفهاني در ‹‹ المفـردات في غريب القرآن ›› براي واژه ي ‹‹ فقر ›› چهار معني و مراد مختلف برشمـرده است:
(1) فقر به سوي پروردگار كه در دعاي زير به آن اشاره شده است : اللهمّ أغنني بالافتقار إليك و لاتفقرني بالإستغناء عنك ›› يعني ؛ خدايا مرا بي نياز گردان با نيازمند گرداندن من به سوي خودت و نيازمند نگردان مرا با بي نيازي من از خودت. و در آيه ي شريفه ‹‹... ربّ إنّي بما أنزلت اليَّ من خيرٍ فقيرٌ ‹‹ ( قصص /24 ) ترجمه ي آيه : ‹‹ ... پروردگارا من به هر خيرى كه سويم بفرستى سخت نيازمندم . ››و شاعر نيز نزديك به همين مضمون سروده است :
ويعجبني فقري اليك و لم يكن * ليعجبني لولا محبّتــــك الفقر
شگفت انگيز است فقر و نياز من به سوي ذات تو ، لكن ؛ فقر و نياز من براي محبّت و دوستي با تو شگفت آور نيست.
(2) فقرروحي كه مصداق آن ‹‹ حرص ›› است . همانگونه كه در روايت شريف نبوي ( ص) وارد شده است : ‹‹ كاد الفقر أن يكون كفراً ›› چه بسا كه حرص و آزمندي ، انسان را به وادي كفر بكشاند. و در مقابل آن بي نيازي روحي قرار دارد كه فرمود : ‹‹ الغني غني النفس ›› : زيباترين مصداق بي نيازي ، بزرگ منشي و غناي درون است. و منظور اين است كه ، آنكه قناعت پيشه نكند ، وجود اموالش در بي نيازي او سودي نخواهد داشت.
نتيجه : ‹‹ الفقر فخري ›› يعني فقر به درگاه الهي افتخار من است . كسي كه خود را به درگاه الهي نيازمند و فقير احساس مي كند فرقي ندارد اينكه به لحاظ مال فقير باشد يا غني.